Do hymnu!
Oh say can you see, by the dawn’s early light…! Hymn USA znamy nie tylko za sprawą licznych olimpijskich medali, które zdobywają Amerykanie. W jak żadnym chyba innym państwie nie ma takiego przywiązania, takiego szacunku do symboli narodowych, jak w Stanach. Na każdym kroku, na każdej werandzie, na podkoszulkach, plecakach i piórnikach – od najmłodszych lat Amerykanom wpaja się patriotyzm i uwielbienie do flagi oraz hymnu, a wykonanie tego drugiego podczas ceremonii państwowych (tych mniej oficjalnych również) urasta do rangi wydarzenia równie wielkiego, co sama okazja, z jakiej tę pieśń się odśpiewuje.
Zresztą, te dwa symbole są ze sobą nierozerwalnie związane. O ile Mazurek Dąbrowskiego ani słowem nie wspomina o białym orle czy barwach narodowych, o tyle tekst hymnu USA w całości dotyczy flagi.
„The Star-Spangled Banner”, czyli „Gwieździsty sztandar”, bo tak brzmi jego tytuł, został skomponowany w 1814 roku przez Francisa Scotta Keya. Wtedy nosił co prawda inną nazwę – „Obrona Fortu Mc Henry” – ale przyznacie sami, że wypadało go zmienić chociażby ze względów marketingowych…
Utwór powstał w czasie bombardowania przez Anglików Fortu Mc Henry w Baltimore. To było tak: mediator Amerykanów, prawnik o nazwisku Francis Scott Key, został zatrzymany podczas próby negocjacji na należącym do Anglii okręcie. I to z tej pespektywy przyszło mu obserwować ostrzał Baltimore (musiało być spektakularnie, bo Anglicy użyli rakiet). Na kawałeczku papieru, jaki akurat miał pod ręką, zanotował pierwsze linijki hymnu:
Powiedz, czy widzisz, w pierwszym świetle świtu,
Cośmy tak dumnie sławili w ostatnim blasku zmierzchu?
Na czyje to pasy i błyszczące gwiazdy w szaleńczej walce
Ponad szańcami spoglądaliśmy, jak dumnie łopotały?
Bitwa zakończyła się wycofaniem Anglików, a Key w nocy dopisał kolejne wersety pieśni. Kolejnego dnia pokazał swój tekst szwagrowi żony i jednocześnie sędziemu Josepowi H. Nicholsonowi. Ten był pod takim wrażeniem treści, że postanowił ją rozpowszechnić wśród mieszkańców miasta. Zaniósł manuskrypt do drukarni, w której pracował wtedy tylko uczący się zawodu Samuel Sands (pozostali pracownicy nie wrócili jeszcze z frontu), zrobił odpowiednią liczbę kopii i… tak to się zaczęło.
Amerykanie postanowili uczcić wygraną, śpiewając utwór Keya do melodii Johna Stafforda Smitha (z 1780 roku) „To Anacreon In Heaven” („Do Anakreonta w niebie”), pochodzącej z Wysp Brytyjskich i dedykowanej Londyńskiemu Towarzystwu Anakreonta. Co ciekawe, do tego towarzystwa należeli lekarze, prawnicy i przedstawiciele innych wolnych zawodów, którzy uwielbiali się zabawić i… napić. Dlatego piosenkę „Do Anakreonta…” uznawano za nie najlepszej jakości utwór pijacki!
Ale kiedy „wzięli się” za nią Amerykanie, mogło być już tylko lepiej, a na pewno bardziej podniośle i patriotycznie. Pełną i niezwykle piękną historię „The Star-Spangled Banner” możecie poznać tutaj.
Pieśń musiała jednak cierpliwie poczekać na pierwsze oficjalne wykonanie, bo to nastąpiło dopiero w 1889 roku. Ustawę, na mocy której „The Star-Spangled Banner” stało się prawdziwym hymnem państwowym, podpisał prezydent Hoover, a Kongres ją zatwierdził 3 marca 1931 roku.
Tak wygląda natomiast jedna z dwóch ocalałych kopii przedruku hymnu z 1814 roku:
Źródło: Wikipedia
Super Hymn
Najbardziej znane i wyczekiwane przez okrągły rok wykonanie hymnu ma miejsce podczas Super Bowl (czyli dzisiaj!). W Nowym Jorku drużyny Denver Broncos i Seattle Seahawks zmierzą się w finale ligi futbolu amerykańskiego NFL, a przed meczem hymn zaśpiewa sopranistka Renee Fleming. Czy operowe wykonanie hymnu dobrze wypadnie i czy pani Fleming nie zapomni tekstu – jak Christina Aguilera w 2011 roku – przekonamy się za kilka godzin.
W poprzednich latach wyglądało to na przykład tak:
albo tak:
a tak śpiewała Beyonce:
W ramach rozgrzewki (i przed Super Bowl, i przed publicznym wykonaniem hymnu) zapraszam – utalentowanych i odważnych do śpiewania mniej odważnych do mruczenia:
Oh say can you see,
by the dawn’s early light,
What so proudly we hailed
at the twilight’s last gleaming?
Whose broad stripes and bright stars
through the perilous fight,
O’er the ramparts we watched,
were so gallantly streaming!
And the rockets’ red glare,
the bombs bursting in air,
Gave proof through the night
that our flag was still there:
O say, does that star-spangled
banner yet wave
O’er the land of the free
and the home of the brave?
United States of America-lovers 